Nawet jeśli do tej pory nie przywiązywaliśmy wagi do wyników inwestycyjnych naszego OFE i dopiero teraz zaczęliśmy zwracać na to uwagę, to mamy dobrą wiadomość. W każdej chwili możemy zmienić naszą decyzję (najlepiej to zrobić po upływie 2 letniego stażu członkowskiego) i wybrać OFE, które osiąga satysfakcjonujące nas wyniki inwestycyjne. Zobacz, jak to zrobić.
Jesteśmy w stanie poświecić wiele godzin na dokładne analizy i porównania, jaki smartfon kupić, lecz jeśli chodzi o przyszłą emeryturą, to zwykle nie poświęcamy aż tyle czasu temu, jakże ważnemu zagadnieniu. Dlatego, decydując się na Otwarty Fundusz Emerytalny (OFE), często po prostu wybieramy pierwszy, o którym pomyślimy albo nawet nie robimy nic i całość naszych składek trafia do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Na szczęście podjęta raz decyzja nie jest ostateczna i możemy ją zmienić.
Polski system emerytalny daje nam wybór
W Polsce emerytury wypłacane są przez państwo, a system ubezpieczeń społecznych składa się z obowiązkowego ZUS-u i dobrowolnych OFE. Składka emerytalna wynosi 19,52% wynagrodzenia brutto płaconego po połowie przez pracodawcę i pracownika zatrudnionego na etacie. Zgodnie z obowiązującym systemem emerytalnym 85% składki emerytalnej obligatoryjnie jest przekazywane do ZUS: 63% składki na konto I filaru, a 22% na subkonto w II filarze. My jedynie mamy wpływ na to, gdzie trafi pozostałe 15% naszej składki, czyli 2,92% naszego wynagrodzenia brutto. W momencie rozpoczęcia swojej pierwszej pracy możemy zdecydować, czy ta część ma pozostać na subkoncie II filaru w ZUS, czy trafić na nasze konto w wybranym przez nas OFE. Na wybór OFE mamy cztery miesiące od momentu podpisania pierwszej umowy o pracę.
Co to jest OFE?
Jest to fundusz emerytalny, prowadzony przez Powszechne Towarzystwo Emerytalne (PTE) w celu inwestowania wpłaconych składek tak, by osiągały jak największe zyski z powierzonych środków przy zachowaniu możliwie największego bezpieczeństwa tych inwestycji. Zgromadzone w OFE pieniądze są rzeczywistą gotówką zamienioną na jednostki uczestnictwa danego funduszu, a nie tak jak w ZUS – wirtualnym zapisem. Są wyceniane każdego dnia roboczego na podstawie posiadanych aktywów OFE wg ich bieżącej wartości. Co ważne, OFE podlega nadzorowi państwa poprzez Komisję Nadzoru Finansowego (KNF). Wszystkie nasze środki mogą być po naszej śmierci dziedziczone przez wskazane przez nas konkretne osoby lub, jeśli nie wskażemy spadkobiercy, wejdą w masę spadkową.
Na co zwracać uwagę?
Oszczędzanie na emeryturę to kwestia dobrego przygotowania i właściwego wyboru. Dlatego bardzo ważne jest, aby porównać kilka wskaźników świadczących, czy pieniądze dobrze „pracują”.
W pierwszej kolejności powinniśmy wziąć pod uwagę fakt, że środki zaksięgowane w ZUS to tylko wirtualny zapis księgowy, który jest waloryzowany wg określonego wskaźnika.
W przypadku wyboru OFE powinniśmy „śledzić” stopę zwrotu, czyli to, ile zarobił fundusz w określonym przedziale czasowym. Na przykład wg ostatniego raportu KNF, średnia ważona stopa zwrotu wszystkich otwartych funduszy emerytalnych za okres od 30 września 2014 r. do 29 września 2017 r. wyniosła 19,128%, przy czym najlepszy OFE uzyskał 23,214%, a najsłabszy 13,59%. Warto jednak porównywać też dłuższe okresy oraz wszelkie pobierane koszty i prowizje czy jakość obsługi klienta przez telefon lub internet. Jednocześnie oszczędzający w OFE powinni pamiętać, że historyczne wyniki inwestycyjne osiągane przez dany fundusz, nie są gwarancją uzyskiwania podobnych wyników w przyszłości, a inwestowanie wiąże się z ryzykiem.
OFE: jak przebiega zmiana decyzji, gdzie trafią składki
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, mamy prawo w każdym momencie zmienić OFE na inny fundusz. Wystarczy podpisać umowę z nowym funduszem, a następnie dopełnić stosownych formalności. Transfer naszych pieniędzy nastąpi podczas najbliższego z czterech miesięcy transferowych w roku: lutego, maja, sierpnia lub listopada. Żeby zdążyć w danym okresie transferu, nowa umowa musi być podpisana do 25-go dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc transferu. Mamy z czego wybierać, ponieważ na rynku funkcjonuje aż 12 funduszy: OFE PZU „Złota Jesień”, MetLife OFE, PKO BP Bankowy OFE, AXA OFE, Nordea OFE, OFE Pocztylion, Allianz Polska OFE, Aviva OFE Aviva BZ WBK, Pekao OFE, Nationale-Nederlanden OFE, AEGON OFE i Generali OFE.
Możemy również podjąć decyzję, że chcemy, aby część składki trafiała do OFE zamiast w całości do ZUS-u lub na odwrót. Niestety taką możliwość mamy jedynie podczas tzw. „okienka transferowego”, które występuje raz na cztery lata. Najbliższy taki transfer będzie możliwy dopiero w okresie od 1 kwietnia do 31 lipca 2020 roku, a kolejny w 2024 r. Należy jednak pamiętać, że nasza decyzja będzie dotyczyć jedynie składek wpłacanych od momentu przejścia, wcześniejsze kwoty pozostaną tam, gdzie były.
